Zaparcia, nie bagatelizuj ich!
ZAPARCIA, nie bagatelizuj ich!
- są niezwykle częstą dolegliwością dotyczącą nawet 28% populacji. Wiele przypadków jest nieodnotowywanych, ze względu na wstydliwy charakter choroby i bagatelizowanie jej konsekwencji,
- mogą również występować w chorobach metabolicznych takich jak: cukrzyca, niedoczynność tarczycy czy zaburzenia elektrolitowe (hiperkalcemia, hipomagnezemia, hipokaliemia). Jest to istotne z uwagi na to, że liczba osób zapadających na te choroby cały czas rośnie. Można więc domniemać, że problem zaparć również jest coraz większy
- mogą mieć uwarunkowania psychosomatyczne, tzw. „safe toilet syndrome” – czyli świadome lub podświadome wstrzymywanie wypróżnień, powodowane stresem, pośpiechem, podróżowaniem i brakiem odpowiednich warunków, jeśli zdarza nam się to powtarzać, doprowadzamy do adaptacji receptorów czuciowych, a w konsekwencji do wzrostu progu odczuwania parcia na stolec. Bardzo ważne jest to, żeby starać się wypróżniać o stałej, regularnej i korzystnej dla nas porze. Rano, ze względu na wyższą aktywność układu przywspółczulnego, możemy liczyć na większą efektywność defekacji.
- mogą być też skutkiem ubocznym stosowania leków przeciwbólowych, przeciwdepresyjnych, preparatów żelaza, wapnia, leków na nadciśnienie czy środków antykoncepcyjnych,
- sprzyjają im często występujące uchyłki jelita grubego oraz żylaki odbytu (hemoroidy).
W leczeniu zaparć ogromną rolę odgrywa dieta, nawodnienie i ruch. Leczenie farmakologiczne powinno być wprowadzone w ostateczności.
Zaburzenie to występuje 3 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn oraz u osób powyżej 65 roku życia.
Czy mam zaparcia?
Zaparcia są schorzeniem polegającym na zbyt małej częstości wypróżnień (mniej niż 3 na tydzień) lub występowaniu twardych, oddawanych z wysiłkiem stolców, czemu towarzyszy uczucie niepełnego wypróżnienia.
To jedno z najczęstszych problemów dotyczących przewodu pokarmowego. Zaparcia powodują istotne obniżenie jakości życia.
W zależności od czasu występowania zaparcia można podzielić na: ostre lub przewlekłe.
- ostre zatrzymanie stolca jest najczęściej objawem przeszkody mechanicznej, niedrożności w jelicie, na przykład guz nowotworowy, uwięzła przepuklina lub skręt pętli jelita.
- przewlekłe zaparcia trwają przez minimum 3 miesiące.
Aby sobie z nimi poradzić, należy wprowadzić na co dzień kilka modyfikacji:
- dieta wysokobłonnikowa, bogata w świeże owoce oraz warzywa, natomiast uboga w przetworzone produkty takie jak białe produkty zbożowe: makarony, ryż, pieczywo, produkty z dużą ilością cukru, tłuszczu o niskiej wartości odżywczej. Warto wprowadzić produkty takie jak: otręby, pełnoziarniste produkty zbożowe, owoce oraz warzywa. Dobrym pomysłem będzie również wprowadzenie do diety produktów fermentowanych: kiszonek oraz produktów mlecznych (jogurty, kefiry, zsiadłe mleko), które korzystnie wpływają na mikroflorę jelitową. Dodatkowo warto sięgać po dobrej jakości oleje roślinne, które mogą przyspieszyć pasaż treści pokarmowej w jelicie (np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej konopny);
- nawadnianie – regularne picie płynów: głównie wody, herbaty zielonej, białej czerwonej czy herbat ziołowych;
- aktywność fizyczna – niestety, ale zaparcia są często powiązane z ograniczonym bądź całkowitym brakiem aktywności fizycznej.
- wspomaganie probiotykami; badania w grupie osób cierpiących na zaparcia, wskazują na skuteczność szczepów: Lactobacillus casei rhamnosus oraz E. coli Nissle 1917. Wątpliwe są wyniki badań dotyczące: Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus acidophilus, L. bulgaricus, Saccharomyces boulardii. Wadą terapii mikroorganizmami jest to, że są one długotrwałe (ok. 4-6 tygodni).
Produkty które powinnaś włączyć do diety:
- warzywa do każdego posiłku! Inie chodzi tu o plaster pomidora i liść sałaty, one powinny stanowić ½ każdego posiłku,
- nasiona roślin strączkowych,
- otręby pszenne, płatki owsiane – jako dodatek do potraw (np. kotletów, koktajli),
- owoce, szczególnie maliny, porzeczki, morele, brzoskwinie, śliwki, jabłka
- suszone owoce, np. śliwki
- chleb żytni, kasza gryczana, kasza jęczmienna, pełnoziarniste przetwory,
- produkty fermentowane: kiszonki, przetwory mleczne: jogurt naturalny, kefir
Przykładowe kompozycje posiłków, które mogą zaradzić zaparciom:
- kefir z dodatkiem suszonych śliwek, borówek, migdałów i otrąb pszennych
- grzanki z chleba żytniego z serkiem, suszonymi śliwkami i orzechami włoskimi
- koktajl na mleku/maślance z truskawkami, płatkami owsianymi i siemieniem lnianym
- dorsz gotowany z surówką z marchewki i jabłka + kasza gryczana/ jęczmienna pęczak/ jaglana
- koktajl z jogurtu naturalnego, kiwi, banan, nasiona babki płesznik i/lub łuska babki jajowatej
Jeśli szukasz pomocy dietetycznej, zapisz się na konsultację.